Van cello tot synth: een Belgische muzikant op zoek naar vernieuwing

Op een mooie zaterdagvoormiddag begin maart trek ik samen met fotograaf Willem Mevis met de auto naar het afgelegen Neerlinter, in de buurt van Tienen. Gelegen tussen de appelboomgaarden bevindt zich het ouderlijk huis van Niels Orens. Niels ontvangt ons op de zolder, waar zijn muziekstudio zich bevindt. Omringd door zijn mooie collectie van synths en akoestische instrumenten praten we over onderwerpen als de samenwerkingen met zijn idolen, zijn ambities en de zoektocht naar zijn eigen geluid.

Wanneer en hoe is jouw interesse in muziek gestart?

Echt als heel jong manneke. Mijn overbuur was een drummer, Jan Haspeslagh. Op mijn vijf jaar ongeveer ben ik daar begonnen met drummen, dan ging ik altijd bij hem les volgen. Dat heb ik een hele tijd gedaan en dan is het hele muziekgegeven rond het eerste, tweede middelbaar even terug wat gaan liggen. Rond mijn 15/16 jaar heb ik dat terug opgepikt, maar dan in de vorm van elektronische muziek, voornamelijk techno in het begin. Ik ging veel op stap en begon met dj'en, om vrij snel te beseffen dat dat niet helemaal mijn ding was, dat ik echt gewoon zelf muziek wou maken in plaats van muziek van andere mensen te spelen. Zo is dat begonnen, met een midi keyboard en Logic te kopen en volledig zelf wat dingen te proberen.

Dat vond ik mega nice, dus ik ben dan verder gaan studeren aan het RITCS. Daar heb ik sounddesign gestudeerd, wat zo'n beetje de safe choice was. Ik was achttien jaar, ik wou iets met muziek doen, maar ik durfde niet echt naar een conservatorium te gaan of muziekproductie te gaan studeren. Dus dacht ik, oké, sounddesign binnen film, audio en techniek klinkt iets safer - om daar dan af te studeren en uiteindelijk toch door te gaan naar Utrecht en toch echt muziek te gaan studeren. Eigenlijk ben ik dus al wel zowat heel m'n leven bezig met muziek, maar de laatste jaren gewoon veel intenser.

Heb je altijd al het idee gehad om van muziek echt je beroep te maken?

Om daar echt m'n beroep van te maken, dat weet ik niet. Dat is pas begonnen toen ik 15/16 jaar was, toen had ik zoiets van oké, dit wil ik heel graag. Daarvoor was ik daar eigenlijk nog niet echt mee bezig, toen vond ik muziek gewoon heel nice en ging ik graag op stap.

Je hebt dus een opleiding in klassieke muziek gevolgd in het conservatorium?

Ja, ik heb in Utrecht compositie gestudeerd, maar dat is eigenlijk helemaal geen klassieke opleiding - wat eigenlijk ook de reden was waarom ik daar die opleiding heb gevolgd. Hier in België klinkt compositie direct heel sec, Bach en zo van die dingen, terwijl dat daar eigenlijk totaal niet het geval was. Daar was het compositie in de meest brede vorm van het woord. Als je met een modulaire synthesizer een generatieve patch in elkaar steekt die muziek maakt, zonder dat je daar zelf nog maar iets van input aan moet geven, geldt dat als een compositie. Componeren betekent dus niet dat je moet schrijven voor orkesten ofzo, ook al hoort dat er obviously wel bij. Je kon dat zo vrij invullen dat dat bij mij experimenteren met elektronica geworden is, sound design gebruiken als een tool voor compositie. Het was echt een hele vrije opleiding in dat gebied, dus om te zeggen dat ik klassiek geschoold ben? Nee, denk ik, want daar heb ik zelf niet mijn focus op gelegd.

Residentie

Je bent onlangs afgestudeerd, is het nu de bedoeling om fulltime muziek te blijven maken?

Het is wel de bedoeling om hier nu fulltime mee bezig te zijn. Niet enkel met shows spelen en releasen, maar ook met componeren achter de schermen, bijvoorbeeld producties voor reclame of voor film. Dat vind ik ook mega leuk om te doen. Daarnaast ben ik aan het kijken om wat meer te doen met mijn visuals, om ze niet meer alleen voor mezelf te gebruiken en daar dus iets rond te bouwen. Al mijn shows, of toch 90%, zijn ten slotte audiovisueel. Dus ja, tot nu toe is het wel de bedoeling om dit te laten werken.

Je bent sinds kort artist in residence bij het Brusselse muziekcentrum Volta, wat is daar je intentie juist mee?

Ik denk voornamelijk om mij uit m'n kot te halen. Ik zit hier een beetje in the middle of nowhere en soms gaat dat heel goed, krijg ik heel veel gedaan en zijn er weinig externe factoren die me afleiden. Maar it can get lonely sometimes. Soms is het wel gewoon van 'ik zit hier alweer 12 uur achter een computerscherm en ik heb nog tegen niemand gepraat'. Het samenkomen in de hal met andere mensen die muziek maken, een koffie drinken, praten over projecten, vragen om eens te komen luisteren. Echt dat gewoon, terug iets meer onder de mensen komen.

Ja, kan ik inkomen. Zo thuiswerken is het toch ook niet altijd.

Ja, vaak bestaat mijn dag gewoon uit uit m'n bed komen, een trap omhoog gaan naar de studio en dan een trap terug naar beneden om naar mijn bed te gaan. Het is bijna volledig hier waar ik leef. Dus ja, ik ben heel blij dat ik terug naar Brussel kan, ik heb daar heel graag gewoond. Ik ben nu op zoek om terug te gaan huren, dus die studioruimte bij Volta maakt dat ik daar al geen rekening mee moet houden. Ik kan ook terugvallen op hun hele netwerk, dat gebruiken ze om hun residenten een beetje te pushen. Dus ja, mega blij met die residentie.

In hoeverre ga je daar dan begeleid worden?

Dat is iets wat je zelf een beetje invult. Ze hebben samenwerkingen met Beursschouwburg en AB. Als je bijvoorbeeld een releaseshow wil inplannen gaan zij u daarbij helpen. Ook als je wil samenwerken met andere artiesten is het veel makkelijker om dat te doen in Volta, in plaats van ze naar Neerlinter te laten komen. Als je met een idee komt gaan ze kijken of ze iemand hebben in hun netwerk dat dat idee kan versterken. Ze gaan je niet echt sturen, zeggen wat je wanneer moet doen, maar als jij met een idee naar hun komt gaan ze proberen om dat op de een of andere manier te helpen verwezenlijken. En da's mega waardevol.

Muzikale invloeden

Je werkt ondertussen al even samen met Max Cooper. Hoe is dat tot stand gekomen?

Da's tot stand gekomen met een simpele mail naar zijn management tijdens mijn derde jaar compositie. We moesten stage doen van school, ik wou dat graag doen bij Max Cooper en die mail bleek dan echt juist getimed te zijn, want hij was toen net bezig aan de productie van zijn album en had op dat moment ook weinig tijd. Ik had mijn portfolio doorgestuurd, echt wel de tijd genomen om een hele goeie mail in elkaar te steken en een website gebouwd waar alles mooi in zat. Dan heb ik daar tot mijn grote verbazing reactie op gekregen. Max heeft mij toen uitgenodigd op Paradise City, toen hij daar moest spelen, dat is denk ik twee/drie jaar geleden. We hebben dan na zijn show in de backstage gesproken over hoe die stage in elkaar zou zitten, wat ik verwachtte, wat hij verwachtte. Het klikte eigenlijk mega goed.

Ik ben dan drie maanden naar Londen gegaan om mee te werken aan dat album. Daarna waren er nog een aantal projecten waar we samen muziek voor gemaakt hebben, met dan nu als highlight 'Seme', met één show in Salzburg en twee in de Barbican in Londen.

Wat gaat jouw rol daar juist in zijn?

Seme is een project in opdracht van het klassieke muziek- en operafestival Osterfestspiele Salzburg, om iets nieuws te maken voor hun komende Paasfestival dat dit jaar volledig in thema staat van Italië. We hebben daar een aantal nummers voor gemaakt die we eerst gaan uitvoeren tijdens het Salzburger Paasfestival op 28 maart en vervolgens ook in het Barbican in Londen op 4 en 5 april. Het gaat een mix worden van Max zijn bestaande muziek, zijn liveshow, met dan de nieuwe stukken erbij. Mijn taak is eigenlijk gewoon meespelen, met synths en af en toe zelfs wat cello-experimenten ertussendoor. 

Ik kijk enorm uit naar die shows in de Barbican in Londen. Dat is sowieso één van de mooiste concertzalen waar ik ooit geweest ben, volgens mij misschien ook wel één van de mooiste, meest legendarische zalen van Europa. Om dat samen kunnen doen met iemand als Max voelt voor mij echt als waanzin.

Eind vorig jaar ben je ook op tour geweest met Rival Consoles. Hoe was dat?

Dat was mega nice eigenlijk. Ik ben meegegaan op zijn shows in Duitsland en hij bleek al snel een heel toffe gast te zijn, een hele leuke persoon om mee op tour te gaan. Wat me toen opviel is dat in Duitsland de support show echt evenwaardig was aan de headliner. Hier in België komen mensen vaak wat binnen gewandeld en zijn ze eigenlijk helemaal niet zo attent op de support act, komen ze echt gewoon voor de headliner. In Duitsland had ik eerder het gevoel dat als bij wijze van spreken om 20u de support act begint, iedereen aanwezig en aandachtig was, alsof het een volwaardige show was. Dus ja, dat waren echt heel leuke optredens. Rival Consoles staat ook wel echt gewoon héél hoog op mijn lijstje van artiesten, dus het was echt mega cool om support te mogen doen op zijn tour.

Om daarop voort te bouwen: naar welke artiesten kijk je het meeste op? En waarom?

Dat varieert heel hard. De ene maand gaat dat meer naar de elektronicakant, terwijl de maand daarna dat iets helemaal anders kan zijn. Moest ik de namen zeggen waar ik echt mega fan van ben, dan zijn er daar maar weinig of geen elektronica-acts tussen. Binnen de elektronica is dat voornamelijk Rival Consoles, Max Cooper, Floating Points is sowieso ook heel cool. Forest Swords vind ik ook heel nice.

En buiten de elektronica dan?

Yves Tumor vind ik megacool, Thom Yorke staat ook echt heel hoog in het lijstje. Maar het hangt dus heel erg af van het moment. Ik merk dat ook heel hard aan mijn muziek, ik vind het heel moeilijk om consistent te zijn in mijn producties. Die schommelen tussen alle soorten bpm, van akoestisch naar elektronica, echt all over the place. Voor mij is dat het moeilijkste, om een vorm van consistentie te krijgen in mijn werk. Ik ben ook gewoon iemand die alles vrij snel beu geraakt, dus daarom probeer ik elke keer opnieuw te experimenteren, maar tegelijk toch een vorm van consistentie te vinden.

Heb je ondertussen al het gevoel dat je zo'n rode draad gevonden hebt?

Ik denk heel dikwijls 'oké, nu heb ik iets gevonden, hier wil ik een album mee maken', om dan drie nummers verder het gevoel te hebben dat ik het al beu ben. Onbewust denk ik van wel, want soms heb ik het gevoel 'dit kan ik nooit releasen', maar als ik dat dan laat horen hebben mensen toch zoiets van 'oké, ik hoor u hier zeker nog wel in terug'. Waarschijnlijk logisch ook, er zijn altijd wel technieken die ik telkens opnieuw gebruik, eender welke vorm dat project ook aanneemt.

Visuele kunst en live performances

Je noemt jezelf ook een visuele artiest. Hoe uit zich dat juist in context van je muziekproject?

De meeste shows, echt 90% denk ik, zijn audiovisueel. Als je bij electronica iemand aan knoppen ziet draaien is het als publiek heel moeilijk om te begrijpen wat er juist gebeurt, terwijl als je iemand gitaar ziet spelen of ziet drummen is dat veel minder abstract. Vaak bieden zo'n visuals, wel nog steeds op een heel abstracte manier, gewoon een extra laag aan het verhaal, een extra ervaring voor het publiek. Je kan er extra context mee bieden aan het nummer, want je zit met instrumentale muziek, je kunt niet gewoon met tekst zeggen wat je bedoelt. En eigenlijk vind ik dat ook gewoon heel leuk om te doen, daar komt het eigenlijk op neer.

Hoe werkt dat dan juist? Is dat ook iets dat je live aan het maken bent, of gebeurt dat automatisch op de muziek?

Dat is allemaal gemaakt in Touch Designer, dus dat is audioreactief op mijn drums, mijn synths of eender wat ik wil eigenlijk. Hoe ik zo'n live show benader is door zo veel mogelijk dingen te automatiseren, zodat ik me kan concentreren op hetgene waar ik live mee bezig ben. Ik heb uiteindelijk maar twee handen, als er dan ook nog visuals bij komen probeer ik ervoor te zorgen dat ik daar niet te veel mijn aandacht op moet vestigen. Ik heb dan één computer met de visuals en één computer met de audio. Als ik dan bijvoorbeeld aan een filter draai in Ableton komen er automatisch effecten in de visuals. Zowel audio als video zijn dus één knop: ik verander van scene en mijn visuals veranderen automatisch mee.

De muziek blijft wel je topprioriteit dan? De visuals zijn meer een accessoire aan de muziek?

Ja, absoluut. Ik zou mij sowieso wel als muzikant voorstellen. Die visuals komen er zo wel wat bij.

In de studio begin ik ook iets diepere baslijnen en iets snellere drums te maken, met het vooruitzicht van 'oh, dit gaat nice zijn om live te spelen'. Terwijl ik dan het volledig tegenovergestelde heb als ik dan een tijd minder gespeeld heb, en meer onderweg en muziek aan het luisteren ben geweest. Dan begin ik weer zo meer terug te gaan naar het meer downtempo, de luistermuziek. Ik zweef er dus nog altijd tussenin, maar vooral live ben ik iets harder aan het gaan dan de afgelopen jaren. Iets sneller, dansbaarder, opzwepender.

Wat kan je al vertellen over de nieuwe EP die er aan komt?

Die volgt wat ik net zei over de liveshows: het wordt iets steviger, elektronischer en dansbaarder. Het heeft meer invloeden van drum & bass en dubstep, diepere baslijnen eerder dan basgitaren en wel nog steeds heel sound design heavy, maar dan met meer denkwerk over zaken als melodieën. Het is een evolutie op het vorige, het gevolg van mijn ervaringen met liveshows.

We zijn benieuwd! Om af te ronden: Is er een tip dat je zou geven aan andere beginnende muzikanten?

Probeer in eerste instantie zoveel mogelijk muziek te maken. Elke minuut die je vrij hebt ermee bezig zijn. Dat moet bijna, in zo'n overgesatureerde markt. Je moet op één of andere manier door de noise kunnen cutten en dat lukt volgens mij enkel als je er net iets meer mee bezig bent dan de rest. Nog een manier om dat te doen is door te experimenteren, voor mij is dat een beetje de basis van hetgene wat ik doe.

Daarnaast, hoe je het ook draait of keert, blijft artiest zijn een vorm van business. Ik vind het ergens heel jammer dat ik dat moet zeggen, maar de realiteit is dat het niet blijft bij enkel muziek maken, er komen nog een hele hoop andere dingen bij kijken. Als je er echt iets van wilt maken ga je ook met dat aspect rekening moeten houden. Werk samen met andere artiesten, probeer op die manier visibiliteit te creëren. Wortel jezelf in heel de scene, uiteindelijk is het een ons-kent-ons-wereldje.

Grijp je kansen zelf. Ik ga zeker niet zeggen dat er geen geluk bij betrokken is, maar tegelijk geloof ik ook wel dat je geluk voor een groot deel zelf kunt maken. Is er een artiest waar je graag mee wilt samenwerken? Maak een portfolio, stuur een mail, zorg ervoor dat het fatsoenlijk gedaan is. Mail gewoon rond naar artiesten, ook al denk je dat die volledig buiten je bereik liggen.

Vers van de pers

Naar aanloop van zijn nieuwe EP genaamd 's/low nights' brengt Niels vandaag een eerste single uit, 'AM Rinse'. Het is naar eigen zeggen een 'mix van pulserende ritmes en etherische melodieën, een reis van de bruisende energie van de vroege uurtjes tot de introspectieve kalmte van de dageraad'.

Wil je hem graag eens live aan het werk zien? Trek dan zeker morgen naar Little Waves in Genk, waar hij onder andere met Forest Swords, Tsar B, Lander & Adriaan en Tiga op de lineup staat. Op 14 mei staat hij met de andere opkomende sensatie Jennifur in de Brusselse Beursschouwburg voor een gratis(!) concert en op 19 juli treedt hij op op Gent Jazz.