AUDIO:VISUALS met Nachtschaduw

Met AUDIO:VISUALS willen we licht schijnen op beeldende kunstenaars die werken in de nightlife- of festivalsector - denk aan fotografen, vj's, misschien zelfs licht- en laserartiesten. We laten de artiesten vijf eigen werken verzamelen die voor hun het meest betekenisvol zijn en luisteren naar hun verhaal.

Voor de eerste editie spraken we met Maxime Byttebier, beter bekend als Nachtschaduw. Als je in het verleden al gedanst hebt in clubs als Kompass of bij festivals als Extrema, heb je hem sowieso al gezien. Telkens gekleed met een fabulous outfit en een brede lach op zijn gezicht legt hij België's meest bekende clubs en festivals - en vooral hun bezoekers - vast. We spraken hem enkele maanden geleden, nog voor de aankondiging om zijn fotografiecarrière op een lager pitje te zetten. We praatten onder andere met hem over de mentale en fysieke druk die komt kijken bij het werken als nightlifefotograaf, zijn liefde voor underground clubs en het belang van jezelf te kunnen zijn.

WH: Welke vijf foto’s heb je gekozen uit jouw collectie die voor jou een speciale betekenis hebben?

De eerste foto is van Printworks. Dat is echt een fenomenaal mooie club, echt gigantisch. Ik sta bekend voor mijn techniek en ik hecht daar zelf ook veel belang aan. Voor mij is het belangrijk om alles wat in de ruimte aanwezig is, ook de lichten, perfect vast te leggen. In het geval van lasers is dat niet zo gemakkelijk, aangezien dat licht is dat continu flikkert.

Niet alleen vind ik dit een mega technische foto, maar er zit ook een heel leuk verhaal achter (lacht). Ik weet nog dat ik net uit Kompass kwam en ik met een vriendin zonder slaap naar Londen ben gereden. We reden van Calais naar Dover en dan van daar verder door de UK. Terwijl we aan het rijden waren was er een sneeuwstorm die alles had ondergesneeuwd. Ik ben blij dat we er toen nog geraakt zijn, want de helft van de lineup is toen niet kunnen komen opdagen.

WH: Oh, nee.

De mensen die er dan geraakt zijn, waren mensen die al in Londen waren of mensen die, zoals wij, gereden hebben. Dus Richie Hawtin is niet kunnen opdagen, Nina Kraviz ook niet. Al die vluchten waren afgelast, alleen Luciano bleef nog over en die heeft uiteindelijk de hele avond gedraaid. Gewoon omdat er niemand anders was die daar kon geraken. Dat was echt een mega wijs avontuur, iets wat me altijd is bijgebleven.

Ik ben ook gewoon iemand die alles overheeft voor mijn shootings. Al moet ik naar de andere kant van de wereld vliegen om voor 5 uur te gaan shooten. Ik heb het al gedaan en ik ga het blijven doen, omdat dat voor mij heel belangrijk is. Ik kan niet zo goed uitleggen waarom, maar ik vind het belangrijk dat bepaalde events op een respectvolle manier geportretteerd worden. Eén event waarvoor ik dat gedaan heb was een BDSM-feestje in New York en dat was met Rebekah. Dat was super extreem, dat was niet normaal. Normaal mochten daar geen foto’s getrokken worden, maar ze hebben me speciaal laten overvliegen om daar 6 uurtjes te gaan shooten. Ik vind het heel belangrijk om te tonen aan mensen hoe ver ik ga voor mijn passie en dit is één van die foto’s die daarvoor staat.

WH: Wat is de tweede foto die je gekozen hebt?

Oké, deze foto is de laatste Boiler Room in de oude Kompass. Het was een avond die draaide rond het belang van nightlife, omdat de club toen op het punt stond om gesloopt te worden. Deze foto is sowieso mega belangrijk voor mij omdat het een beeld is dat viraal is gegaan.

Ik heb destijds samen met What Happens mijn thesis gepubliceerd over gentrificatie en nachteconomie. Ik heb daar tijdens mijn hogeschooljaren - 6 à 7 jaar geleden - uitgebreid onderzoek naar gevoerd. Met veel mensen heel interessante gesprekken gehouden over het belang van nachtleven, waaronder de nachtburgemeester van Amsterdam. Het ging niet alleen over clubs, maar ook gewoon de hele nachtindustrie: mensen werken ’s nachts, leven ’s nachts.

Ik heb daar zelf heel veel moeite mee gehad: dat ritme is hardcore, heel vermoeiend. Een mens is gemaakt om overdag te leven. Ik bedoel, we need the sunlight. Voor mij is dat altijd heel moeilijk geweest. Door mijn job ben ik verplicht om niet in één ritme te zitten: in het weekend leef ik in het nachtritme, in de week in het dagritme. Met zo'n leven is het niet gemakkelijk om een sociaal leven te hebben, op het moment dat een ander energiek is en wilt afspreken ben jij aan het slapen omdat je moet bekomen. Ik heb die dualiteit daarrond altijd interessant gevonden, maar ik merk ook wel na zo'n 10 jaar de meeste mensen een normaal leven hebben en ik niet. Soms suckt dat, soms zijn er momenten dat ik altijd op tour ben, of dat nu in België is of daarbuiten. Contact met je familie onderhouden is dan niet zo gemakkelijk. Als zij familiefeestjes organiseren, zit jij in het buitenland of ben je aan het slapen om te recupereren voor de volgende nacht. Hoe nice het ook is wat ik op 10 jaar tijd heb bereikt, ik ben daar ook super fier op, je krijgt toch het gevoel dat je veel momenten hebt gemist. Zo kan iemand van mijn leeftijd met een normaal leven al een huis kopen, kinderen krijgen, trouwen. Wel, I married my job. Dat is fijn, maar dat pikt soms wel.

Ik merk dat ook aan mijn gezondheid: ik moet bijvoorbeeld heel hard op mijn voeding letten omdat ik anders de energie niet heb voor in het weekend. Ik moet ook iedere nacht negen uur slapen en goed slapen, anders hou je dat niet vol. Ik ben dertig, maar ik voel me soms wel veertig. Dat merk je wel na al die jaren dat te doen.

WH: Overweeg je het dan soms om een andere richting uit te gaan in je leven?

Ja, eerlijk gezegd wel. Ik ben momenteel aan het zien wat er op mij afkomt, maar ik denk dat ik na tien jaar wel genoeg skills heb opgebouwd die niet echt iets te maken hebben met fotografie. Ik heb altijd heel graag les willen geven aan de hogeschool vanuit mijn marketingervaringen. Ik ben geen digital marketeer, maar ik heb wel een diploma cultuurmanagement. Ik denk dat het interessant kan zijn om mijn passie – en dat is nog altijd het nachtleven – te kunnen tonen aan andere mensen, een nieuwe generatie. Dat is iets wat al een aantal keer op tafel heeft gelegen, maar voor één of andere reden is het er nog nooit van gekomen. Ik zou ook heel graag iets meer willen doen met het boeken van artiesten. Ik ben daar geen specialist of expert in, maar ik heb wel al veel ervaring op dat vlak. Ik heb dat nu ook gemerkt met mijn eigen event in Berlijn, dat ging allemaal heel goed en was veel makkelijker dan ik had verwacht. Een andere optie is PR: ik schrijf heel graag, heb mijn talen onder de knie en ik heb daar ook veel connecties in. Maar ik zeg het, er ligt nog niets concreets op tafel. Blijven de foto’s goed gaan, dan blijven de foto’s goed gaan. Komen er andere opportuniteiten, dan is dat ook zo. Ik heb zoiets van: I’m going with the flow.

Ik heb heel lang geleefd in zo’n obsessie van: ik moet zoveel mogelijk bookings doen. Dan merk je na jaren dat dat eigenlijk niet werkt, want hoe meer je er doet, hoe meer druk je op jezelf legt. We’re all human beings, en we kunnen niet alles hebben. Het is zalig om je ding te kunnen doen en trots te kunnen zijn op je werk, maar alles heeft grenzen. We zijn geen robots. Wat een klant ook eist van mij, 'dat moet zo snel mogelijk af', dat is allemaal goed en wel maar na het event ga ik eerst bekomen. Op zo'n avond zijn er veel prikkels om te verwerken: ik merk dat de laatste twee à drie jaar heel veel mensen naar mij komen op een event. Er zijn zelfs mensen die cadeautjes mee hebben, wat ik mega wijs vind. Mensen vragen selfies en knuffels, kijken echt op naar wat ik doe. Ik vind dat mega fijn, maar dat vraagt veel van mijn hoofd. Als ik werk vanuit een vibe, dan word ik daar niet graag uit gehaald. Ik wil kunnen cruisen op de muziek en mijn ding kunnen doen. Er zijn echt mensen die u vastpakken van ‘babbel met mij’, maar calm down guys. Ik merk wel dat een nacht voor mij meer is dan binnen gaan, shooten en naar huis gaan. Nee, ik ga binnen, persoon één praat met mij, dan persoon twee, dan wilt persoon drie al op de foto.

WH: Daar kan je dan niet om heen?

Nee. Nee, want het is eens gebeurd dat ik zei 'sorry, ik ben aan het werken. Ik heb daar nu geen tijd voor'. Die mens heeft me dat nooit vergeven. Die is zo kwaad geweest op mij en die vond mij zo onvriendelijk. Die persoon is zelfs beginnen haten op mijn Instagram. Ik was daar echt niet goed van, gewoon omdat ik zoiets heb van: ik ben nog altijd aan het werk. Moesten ze me aanspreken voor of na de night, dan is dat iets helemaal anders. Maar als ik aan het werken en gefocust ben, dan is dat voor mij moeilijk om mijn aandacht te verdelen over meerdere dingen. Ik denk dat dat zeer normaal is.

WH: Ja, tuurlijk. Dat is wel heel extreem om daar direct zoveel haat op te krijgen.

It happens a lot. Dat is echt iets dat ik heel hard onderschat. Er is een moment geweest in mijn carrière dat ik omgeslagen ben. In het begin heb ik me geprofileerd als fotograaf, en pas jaren later heb ik besefd dat ik geen fotograaf ben. I’m an artist, en ik vind dat ik evenveel respect verdien als een DJ. Ik breng geen muziek uit, maar ik ben evenveel artiest als hen. Net als bij popsterren verdient de creative – de persoon die de artiest kleedt – ook heel veel respect. Dat is wel iets dat ik heb gemerkt doorheen de jaren, dat een fotograaf vaak ondergeschikt is. Een fotograaf lijkt niet zo belangrijk, maar je hebt ze wel iedere avond nodig. Snap je de dualiteit daarin?

WH: Ja.

Een fotograaf kan niet wat een DJ kan. Ik vind dat bullshit, want iedereen heeft zijn field of expertise. Ik vind niet dat een creative in een hiërarchie dient geplaatst te worden. En daar ben ik voor mezelf ook mee gestopt. Het is niet omdat ik foto’s neem dat ik daarmee minder artiest ben dan iemand anders. Het is niet omdat mijn stijl anders is dan een andere fotograaf dat ik daarom minder ben. Ik denk dat dat ook te maken heeft met zelfrespect. Ik ben me meer beginnen profileren als artiest en ik ben als voorbeeldpersoon naar voren getreden, voor mensen zoals mij. Voor mensen die er niet altijd bij horen - wat oké is. Ik ben normaal, en dat vind ik leuk aan mezelf: dat ik niet de standaard persoon ben die je op straat gaat tegenkomen. Ik vind dat wijs dat ik me kan kleden zoals ik wil, heel open kan zijn, dat ik zo los kan gaan. Het zal wel niet rechtstreeks door mij komen, maar er zijn wel meer mensen in mijn omgeving die dat ook zijn beginnen doen. Ik merk dat veel mensen het gevoel geeft van comfortabel te zijn met zichzelf. Dat vind ik heel belangrijk, zeker ook omdat ikzelf al een slachtoffer ben geweest van gaybashing. Ik ben daar altijd over naar voor getreden en eerlijk over geweest tegen iedereen. This is what happened to me en ik weet dat het ook bij veel andere mensen gebeurt. Speak up, talk about it. Net zoals DJ Rebekah die bezig is met seksueel misbruik, zij doet dat ook. Zij wilt ook een rolmodel zijn. Ik ga niet zeggen dat ik het meest bekende rolmodel wil worden, maar ik vind het heel belangrijk om op mijn manier mijn steentje bij te dragen.

WH: Ik wou nog even zeggen dat ik altijd enorm veel respect heb gehad voor hoe je je profileert op feestjes. Hoe je jezelf durft te zijn, extra durft te zijn.

Dit vind ik een enorm interessant gesprek, want er zijn heel veel mensen die dat verkeerd opvatten. Er zijn mensen die dat opnemen als extra zijn in de slechte zin, als in gewoon willen opvallen. Want dat is niet zo, dat zijn kleren waar ik me heel zelfzeker in voel. Er zijn ook veel mensen die zich alleen zo kleden om bijvoorbeeld binnen te kunnen geraken in Berghain, maar dat zijn ook de mensen die geweigerd worden. Voor mij is mode een kunst dat niet altijd even hard gerespecteerd wordt, zeker met al die fast fashion enzo. Ik merkte wel dat in het begin toen ik me zo begon te kleden, dat mensen dachten van: 'Wat draag jij nu? Wat doe jij nu?'. Ik dacht toen al, kijk eens naar de foto’s van eind jaren '80 en begin jaren '90. Everybody did that. Dat was standaard.

WH: Bedoel je ook buiten de clubscene?

Nee, puur clubscene. Het gaat niet over daarbuiten, overdag loop ik zo niet rond. Clubs zijn safe spaces, je moet daar net jezelf kunnen zijn. Als dat extreem is, dan is dat extreem, is dat niet extreem, dan is dat ook oké. Er hoeft gewoon geen guideline te zijn. Ik vind het zeer frappant dat er in België precies zoveel guidelines zijn in clubs. Ik heb bijvoorbeeld gemerkt dat jongens niet in hun bloot bovenlichaam mogen dansen. Op heel veel plaatsen geven security mensen daarop commentaar: je moet een T-shirt hebben. Ik ben daar ooit echt eens tegen uitgevlogen. Jong, als die zonder T-shirt wil rondlopen dan loopt die zonder T-shirt rond. It’s fine. Wie zijn wij om te bepalen dat iets niet oké is.

WH: Ik wist niet dat er zo’n strenge door policies zijn.

Goh, het gaat niet per se over door policies. Om de één of andere reden wordt naaktheid in België als iets heel slechts gezien, terwijl ik liever bij de feesten ben waar dat allemaal helemaal normaal is. Dat is toch leuk? Be yourself. Wie zijn wij om regels te leggen op plaatsen waar we net vrij moeten kunnen zijn. Misschien ben ik iets te veel naar Berlijn geweest om daar nog een nuchter beeld over te kunnen hebben. Maar als het daar allemaal kan, waarom kan dat hier dan niet? En hier kon het in de jaren 90. Ik vind het zalig om dat terug te brengen. Er komen mensen van vroegere generaties naar mij om te zeggen: Yes, the nineties are back. Nice, be yourself man. Waar is de tijd dat je naar La Rocca ging met de drags and pornstars. Iedereen was een deel van de scene.

WH: Is dat het grootste deel dat je mist in de Belgische scene en dat dan wel hebt in Berlijn, of zijn er zo nog dingen?

Goh, het is meer en meer aanwezig, maar ik stel me wel steeds de vraag of het echt oprecht is. Als je die kleren draagt, doe dat dan omdat je je daar goed in voelt, niet omdat je er wilt bijhoren. Ik zie direct wie wil opvallen en wie zich daar oprecht goed in voelt. En ik denk dat het voor mij daarover gaat. Be different and be crazy, maar maak dat het op z’n minst oprecht is.

WH: Daar heb ik wel het gevoel dat je een rolmodel bent. Als je in een club als fotograaf staat, veel mensen zien u.

Ik krijg daar dus super veel shit voor hé. Super veel. Dagelijks.

WH: Van bezoekers of organisatie?

Van bezoekers. Nee, nooit van organisatie, want je boekt me ook daarvoor. Ik heb een aantal festivals gehad die zeiden dat ik een gewone T-shirt moest dragen, maar twee uur later was dat toch uit. Ik vind dat echt nice omdat je op die manier ook een vibe opwekt. Door deel te zijn van de crowd heb ik meer vrijheid om mijn werk te doen, ik kan veel makkelijker met mensen interageren. Mijn foto’s zijn zelden geposeerd, maar soms gebeurt dat wel een keer. Ik vind het leuk om iemand te benaderen, een gesprek te beginnen en te vragen om te poseren: je bent mega fashion vanavond, love it. Ik probeer daar wel steeds een balans in de vinden.

WH: Wat is de volgende foto?

Dat is is de Skydancer, dat is mijn ma haar favoriete foto. Ze heeft me zover gekregen dat ze hem krijgt op print.

Deze vind ik een heel heftig beeld dat freedom tot en met uitstraalt. Niet enkel in de zin van vrijheid, maar ook in de zin van glamour. Cirque Magique is voor mij altijd een zeer speciaal festival geweest. Ik ben daar altijd kind aan huis geweest, ik vond het wijs omdat dat een heel ander soort festivalervaring is. Heel dat thema van circus en alles errond, het feit dat kunst als een soort toonzaalmodel gebruikt wordt, iedereen ziet het en het is er echt in your face. Het is bold, en ik vind dat iets heel speciaal. Cirque Magique is een festival dat ik altijd zal steunen, ook al heb ik dit jaar gekozen om in de plaats aanwezig te zijn op Glitch, omdat het ook voor mij eens tijd is om eens iets anders en nieuw te doen. Het is een foto die voor mij staat voor vooruitgaan. Je kan trouw blijven aan je klanten, dat siert je en dat is belangrijk, maar je mag niet vergeten af en toe te kiezen voor jezelf.

Dan heb je die van Kompass, ik denk dat dat de beste foto is dat ik ooit genomen heb in de Controlekamer, die kleine zaal. Ik ben tijdens het fotograferen heel erg gefocust op symmetrie. Als je in het midden een lijn trekt en je kopieert het dan krijg je aan de andere kant het exact zelfde beeld. Ik ben graag perfect in mijn beelden, ik heb graag dat dat klopt.

Ik weet niet meer juist wanneer die genomen is. Ik ben aan het twijfelen, ik denk bij KNTXT met Charlotte De Witte. KNTXT is een vrij groot onderdeel geweest van mijn carrière. Zij hebben me ook bij Fuse gebracht, waar ik dan een hele tijd gewerkt heb. Het is daar dat ik echt de vibe van techno heb leren kennen en waar de liefde voor de underground is ontstaan, nog voor Kompass. Daarvoor was ik vooral into house van bijvoorbeeld Café d'Anvers en La Rocca.

De volgende foto is genomen op Tomorrowland. Ik was deze verloren, ik wist niet meer dat ik die ooit genomen had. Corona was voor mij een vree zware periode: plotseling had ik geen inkomen, geen passie en geen uitlaatklep meer. Ik ben toen in mijn archief gaan kijken en plotseling kwam ik deze foto tegen. Nooit geweten dat ik die genomen had, ook nooit gepubliceerd geweest. Toen dacht ik: die ga ik aan mijn muur hangen. Ik heb die toen laten printen op aluminium en het resultaat was haarscherp. Er gebeurt heel veel op die foto, maar tegelijk straalt die voor mij in alle chaos ook een soort van rust uit.

WH: Wat is je favoriete Belgisch festival?

Ik vond WECANDANCE wel nice. Als fotograaf heb ik daar altijd carte blanche gekregen. Dat heeft ervoor gezorgd dat ik me eens kon focussen op een heel andere stijl. Ik moest daar niet per se alleen grote overviews nemen, ik kon me ook focussen op fashion en kon echte kunstfoto’s nemen. Ik vind dat echt heel leuk om te doen. Voor de rest ben ik zelf niet echt een festivalganger. Geef mij maar een club, ik kan het intieme van zo'n plaats veel meer appreciëren dan de drukte op een festival.

WH: Om af te sluiten: wie is volgens u de meest underrated artiest?

Frankie Knuckles. Als er een artiest is waarvan ik veel spijt heb dat ik hem nooit heb kunnen shooten voor hij gestorven is, is het hem. De house die wij vandaag kennen is door hem uitgevonden. Daarnaast kwam hij ook veel op voor subculturen die vergeten of niet aanvaard werden. De oudere generatie kent hem, maar door zijn dood kent de huidige generatie hem niet meer. Dat vind ik erg jammer.

Wat mij zo fascineerde aan hem is dat hij echt leefde voor zijn kunst. Hij ging daar zodanig ver in dat hij er uiteindelijk ook voor stierf. Hij had diabetes, maar in plaats van voor zichzelf te zorgen zorgde hij voor zijn publiek. Hij verloor zijn been en later werd het ook zijn dood. Dat je zo kan leven voor uw passie dat het uiteindelijk je einde wordt, ja… Dat is voor mij iets heel bijzonder.

Check zeker eens zijn Boiler Room in New York, dat is echt één van de meest iconische ooit. Het ergste van al is dat zijn platen zo moeilijk te vinden zijn. Ik heb er veel thuis, maar zeker niet allemaal. De laatste tijd worden er nog af en toe herperst en geremasterd, maar orginelen terugvinden is een onbegonnen opdracht - of het gaat u veel geld kosten.

WH: Oke, gaan we zeker eens opzoeken. Bedankt voor je tijd!