De wondere wereld van het Fusion Festival

Een week lang werken in de wondere wereld van het Fusion Festival, ook wel het anti-commerciële festival of de Burning Man van Duitsland genoemd. Waar camera's liever in je broekzak blijven, socials niet bestaan en ieder op zijn eigen manier even alle remmen loslaat. Het gaat om het hier en nu, met veel liefde en respect voor elkaar en dit allemaal op het ooit verlaten Russiche vliegveld te Lärz in het Noord-Oosten van Duitsland. Graag neem ik jullie mee op mijn toch wel bijzondere ontdekkingsreis door Fusion, om jullie zo hopelijk te kunnen overtuigen om ook eens de stap te zetten naar een buitenlands festival.

Werken op Fusion

Zelf ben ik hier om mee te helpen met de harm reduction van het festival, iets wat mij vrij nauw aan het hart ligt en naar mijn mening niet meer weg te denken is op eender welk festival. We zijn met ongeveer 150 vrijwilligers van over heel Duitsland die samen met de organisatie Eclips een safer space willen creëren voor iedereen die daar nood aan zou hebben. Dat kan gaan van psychologische bijstand, even tot rust komen en een boekje lezen, of gewoon nood aan een gesprek om meer te weten te kunnen komen over veiliger feesten. De klok rond worden we bijgestaan door dokters en EHBO-hulpverleners om zo snel mogelijk te kunnen anticiperen indien nodig. 

Het festival draait voor een groot deel op vrijwilligers. Elk jaar zijn er meer dan 8000 vrijwilligers die meehelpen met het festival. Iedereen die wil, zelfs uit het buitenland, kan zich kandidaat stellen en solliciteren om een plekje als crew te bemachtigen. Sidenote: ook hier is een lange wachtlijst, dus motiveer goed waarom je hier wil werken en zet je skills zeker in de verf. 

Als iets goed is, heeft het geen reclame nodig

Alles aan Fusion is anti-commercieel en laat dat het nu nog unieker maken. Waarom? Er is geen reclame voor het festival, geen sponsors en zelfs geen officiële aftermovie. Ze hebben geen social media, er is geen pers welkom en het gebruik van mobiele camera's is niet toegestaan op de dansvloer - en liefst zo weinig mogelijk tout court. Alles moet door de ogen van de Fusionists gaan, waar herinneringen vooral in het hoofd blijven verder leven en niet ergens op een digitaal bakje. Elk jaar is er een wachtlijst om een ticket te kunnen bemachtigen en wordt er via een loterij gekozen of je al dan niet een ticket mag kopen. En dat terwijl nog niemand weet welke acts precies gaan optreden. Gewoon geniaal!

De foto’s in dit artikel zijn dus ook niet door ons genomen, noch zijn ze genomen op deze editie. Wat je hier ziet is een kleine selectie afkomstig van de officiële website van Fusion.

De geschiedenis

Het festival is gelegen op een voormalige militaire, Russiche vliegbasis waar de landingsbaan nog altijd zichtbaar aanwezig is. In 1996 huurde Kulturkosmos het vliegveld voor hun eerste ‘samenkomst’. In 1997 werd Fusion, onder die naam, pas echt geboren en tien jaar later ontving het festival 36 000 bezoekers. Een aantal dat alleen maar hoger zou worden, want in 2022 waren dat er al zo’n 75 000. Uiteindelijk - in het jaar 2001 - lukte het de organisatie om het volledige terrein te kopen, waardoor Fusion in principe voor altijd kan doorgaan omdat het op privéterrein wordt georganiseerd. 

Kulturkosmos

De initiatiefnemers, Kulturkosmos, bestaan met als doel niet-commerciële evenementen te organiseren om kunstvormen en subculturen bij elkaar te brengen. Denk maar aan muziek van alle soorten, theater, performance, cinema en andere kunstvormen die zich ergens bevinden in het spectrum van installaties, interactie, kunst en communicatie. Bezoekers moeten tijdens het vierdaagse evenement het gevoel hebben dat ze zich in een parallel universum bevinden, even weg van alle zorgen en het dagdagelijkse leven. 

Werkendag 

Gearriveerd met 0,0 verwachtingen laat ik alles gewoon op mij afkomen. Van zodra ik het festival binnenkom heb ik het gevoel dat ik in een volledig andere wereld ben binnengetreden. Auto’s die klaar zijn voor het containerpark, maar hier terug tot leven zijn gewekt op een zeer creatieve manier, stages in grotten, gebouwen die zo uit een wildwestfilm kunnen komen. Kortom, een volwassen pretpark, voor elk wat wils. We starten met het uitladen van de vrachtwagens, bouwen de tent op, leggen de vloer en beginnen met decoreren. Aangezien we met genoeg vrijwilligers zijn gaat alles nog op het gemak. Na maandag en dinsdag goed te hebben doorgewerkt is op woensdag het meeste werk bijna gedaan. De laatste hand wordt gelegd aan de handgemaakte stages en het festival is officieel geopend voor bezoekers. De eet- en drinkstanden verwelkomen de eerste goedlachse bezoekers die bedekt zijn met glitters en attributen en stilaan horen we de eerste muziek van start gaan bij stages rondom ons. De officiële inhuldiging van het festival staat donderdag om 18 uur gepland. Na er met een aantal mensen over gepraat te hebben heb ik toch al een paar keer 'You're in for a treat' gehoord, dus ik ben benieuwd. Momenteel kan je al genieten van onder andere yogasessies, massages, concerten, orkesten, film of workshops, of kan je gewoon je ogen de kost geven aan al het moois dat Fusion te bieden heeft. En dat is heel veel, ik moet mezelf af en toe eens knijpen om te zien of dit alles wel echt is. 

Nacht vol lichtjes en het beste geluid

De eerste avond valt en alle lichtjes worden aangestoken, ik bevind me plots in een nog magischere wereld dan overdag. Elke hoek, elke stage, bijna elke boom wordt veelvuldig verlicht, wat het geheel zo veel mooier maakt. Het volk geniet duidelijk van de leuke sfeer die er heerst en het feest barst los. Ook het geluid is hier van hoogstaande kwaliteit, ik krijg kippenvel wanneer ik de beats door de speakers hoor blazen. Volgens velen staan hier de beste geluidssystemen die er op de festivals te vinden zijn. Wanneer ik afspreek met een paar collega’s aan een stage merk ik dat het bijna onmogelijk is om er op tijd te geraken. Rond elke hoek is er wel een speciale act of weer iets nieuws te zien, waardoor ik niet anders kan dan af en toe te stoppen en een kijkje te nemen. 

Overall review

Na een week overleefd te hebben op dit toch wel unieke festival kan ik alleen maar zeggen: het plaatje klopt. Het is groot, indrukwekkend en veelzijdig en je hebt niet altijd een machtige line-up nodig om uitverkocht te zijn. Blijkbaar gaat het toch om de gedachte achter het festival, achter de community en de uitwerking daarvan in decor, licht en geluid – zonder dat dit wordt gedreven vanuit commercieel gewin. Het is er eentje dat je moet beleven, ontdekken en ondergaan. Het belangrijkste spektakel is natuurlijk de muziek (die zich niet beperkt tot industriële techno, hoewel die domineert). Als je even een frisse duik wilt, is er niet ver van het festival een meer waar je in kunt zwemmen. Een verkwikkende manier van wakker worden, dat is zeker (ervan uitgaande dat je ooit hebt geslapen). Er is ook een enorme bioscoop met verschillende internationale films en documentaires, binnententen met cabaret- en theatervoorstellingen en workshops die je kunnen vermaken als je even wilt stoppen met dansen. De hele set-up voor het festival is op zijn zachtst gezegd uitgestrekt, dus je zult veel wandelen en verkennen - je zult constant je hoofd schudden van ongeloof bij enkele van de verbazingwekkende installaties die je omringen. Ik weet niet precies hoe de organisatoren het allemaal voor elkaar krijgen. Een sterk staaltje vakmanschap dat je moet ontdekt hebben en dat bij mij veel mooie herinneringen achtergelaten heeft. 

Mijn tips voor het Fusion Festival 

1. Slaap komt pas later 

Kunnen slapen op Fusion is een godsgeschenk, want de muziek stopt hier niet. Door de grote hoeveelheid aan stages en diversiteit van genres is er bijna nooit een dood moment op het festival en is er de klok rond muziek te beluisteren. Oordoppen meenemen of niet zo dicht bij het festival liggen kan zeker een tip zijn voor een goede nachtrust.

2. Fiets meenemen is de boodschap

Het festival is zo groot, met meer dan 26 stages die verspreid liggen over het volledige terrein, dat bijna iedereen hier zich met een fiets verplaatst. Om van de ene kant van het festival naar de andere kant te geraken ben je makkelijk 45 minuten kwijt. Een plannetje bij de hand is ook geen overbodige luxe.

3. Walkie talkie for the win

Aangezien het festival in the middle of nergens is gelegen en er een groot aantal bezoekers de revue passeren is de ontvangst hier echt slecht. Indien je geen wificode hebt van de crew, heb ik al veel mensen in een wei zien staan om toch maar dat streepje op hun gsm te zien verschijnen. Tip van ervaren Fusionists: neem walkie talkies mee. Zo kan je op elk moment toch je vrienden bereiken. 

4. Cash betalen

Er is een geldautomaat bij de hoofdingang en het centrale busstation (ZOB). Maar aangezien op het festival alleen met cash te betalen is kan hier al snel een lange wachtrij ontstaan. Rondom het domein zijn er niet veel plaatsen om geld af te halen dus zorg zeker voor cash bij de hand. 

5. Politie

Op het festival zal je geen politie zien rondlopen maar reken wel op extra controles bij het buitenkomen, zelf 2 uur na het verlaten van het Fusion Festival kan je nog aan de kant gezet worden voor wegcontroles. Be safe is de boodschap!

6. Eten op Fusion

Als je een vegetariër bent, dan is Fusion voor jou de hemel, want op het festivalterrein wordt alleen vegetarisch eten verkocht. Voor de vleeseters onder ons, geen zorgen, niet ver van het festival is er een klein dorpje met ongeveer 3 supermarkten. Dit is zowel doenbaar met de fiets als te voet.

Voor meer tips of informatie rond en op het festival, verwijs ik jullie graag door naar hun website: fusionfestival.