Het festivalseizoen is officieel gestart, en dat betekent onze oren terug blootstellen aan immens grote muziekinstallaties! Vijf jaar geleden toonde een onderzoek van de Hoge Gezondheidsraad van de FOD Volksgezondheid dat ongeveer 10 tot 30 procent van de bevolking aan oorsuizingen leed. Een recenter onderzoek in 2021 wees uit dat dit intussen was opgelopen tot zeker 30 procent. Gehoorklachten komen dus steeds vaker voor. Zo'n oordopjes meedragen en ook effectief insteken is misschien niet zo stoer en niet zo praktisch, maar het alternatief is nog veel erger.
Aritiloo
Omdat wij zelf geen oorspecialisten zijn, vuurden we al onze vragen over tinnitus en oordoppen af op twee audiologen, beiden werkzaam in het hoorcentrum Orena te Herzele. Orena bestaat al meer dan 30 jaar en kan je terugvinden in alle ortoshops in Vlaanderen. Herzele is 1 van de 75 punten waar je terecht kan met gehoorproblemen.
Hoe ontstaat 'oorsuizen' of 'tinnitus'?
Blootstelling aan geluid kan een onzichtbare, resisterende schade opwekken, die pas later (na 24 tot 72 uur) kan leiden tot een permanente piep of ruis in het oor. Dit komt door beschadiging aan de haarcellen. In het oor zitten 2 typen haarcellen, die geluidsgolven omzetten in een elektrisch signaal voor het brein. Een type haarcel is in staat om zelf trillingen te generen, om zacht geluid te versterken, zodat je het kunt horen. Dit gaat echter ook wel eens fout: dan is er geen geluid, maar de cellen maken wel trillingen. Als gevolg daarvan hoor je een geluid dat er niet is. Het duurt ongeveer 30 seconden voordat het lichaam doorheeft dat er iets niet klopt en het de fout rechtzet. Dan verdwijnt de piep weer. Bij gehoorschade zijn de haarcellen blijvend beschadigd en kan het gepiep aanhouden.
Uit studies is gebleken hoe minder aandacht je schenkt aan het tinnitusgeluid, hoe minder snel dat het geluid zich zal manifesteren. Door het ontstaan van angst die je (on)bewust kan creëren, kan het tinnitusgeluid echter toenemen.
(Lees verder onder de afbeelding)
Decibel barometer
De symptomen van tinnitus
Tinnitus is een complex symptoom, geen stoornis op zich. Eigenlijk moet je tinnitus gaan zien als een soort alarm die afgaat bij een huis. Soort alarm dat afgaat in ons gehoor bij de minst bedreigende situatie waardoor je juist voorzorgsmaatregelen gaat nemen. Bij sommige mensen kan tinnitus evengoed werken als een soort barometer hoe men zich op dat moment voelt (vermoeidheid, stress, angst, …). Bij elke persoon kan dit verschillend uitpakken en is gepersonaliseerde behandeling belangrijk.
Jammer genoeg wordt er vaak meegedeeld: ‘leer er mee leven, dat zal wel weggaan, …’
Tips & tricks voor mensen met tinnitus
- Gun jezelf rust. Door stress, paniek of gepieker te vermijden, onderdruk je ook tinnitus.
- Vermijd absolute stilte. Omgevingsgeluiden zorgen ervoor dat tinnitus naar de achtergrond verdwijnt. Speel bv. Rustgevende muziek af.
- Scherm jezelf niet volledig af van geluid, dat werkt angst in de hand. Zo kom je terecht in een vicieuze cirkel van alleen maar meer klachten.
- Probeer het oorsuizen los te koppelen van een negatieve betekenis.
- Focus op hobby’s, muziek of sport om je aandacht weg te houden van het vervelende geruis, gepiep of gefluit.
Preventief beschermen
Diegene die nog geen last hebben van tinnitus worden aangeraden om de oren preventief te beschermen. Je mag namelijk bij een luidheid van 80 dB(A) maximum 8 uur verblijven. Van zodra er 3 dB bijkomt (wat een verdubbeling is van de geluidsenergie!), moet je de tijd delen door twee. Dus 83 dB(A) 4u, 86 dB(A) 2u enz. Indien je langer zou blijven, kan er namelijk gehoorschade optreden. Beter voorkomen, dan genezen!
Waarop letten bij het kiezen van oordoppen?
Je kan kiezen voor oordoppen in een moussen vorm, universele vorm of op maat gemaakt.
Moussen oordoppen dempen +/- 30dB en nemen hun oorspronkelijke vorm weer aan zodra je ze in je oor hebt ingebracht. Na één of twee uur komen die er weer uit. Het is belangrijk dat ze goed geplaatst worden, hoe correcter geplaatst, hoe beter de oordoppen werken. Ander nadeel is dat het geluid erg dof kan klinken aangezien ze geen filter hebben. Wanneer je op het festivalterrein bent, kijk dan even of de Safe 'n Sound stand in de buurt is, meestal kan je daar gratis moussen oordoppen ophalen. Indien Safe 'n Sound niet aanwezig is kan je voor moussen oordoppen ook terecht bij de bar of de EHBO.
De universele en op maat gemaakte oordoppen hebben wel een filter. Hierbij worden de hoge en lage tonen evenveel gedempt, waardoor de muziek niet wordt vervormd. Daarnaast laat de filter de spraak nog gemakkelijk door. Je kan bij de filters kiezen tussen verschillende dempingswaarden. De meest voorkomende dempingswaarden die gekozen worden is 17 of 21 db. Je kan voor meer kiezen, maar dit wordt eerder genomen voor personen/muzikanten die bijna dagelijks in contact komen met muziek.
Voordelen van op maat gemaakte oordoppen?
- Geen lekkage
- Comfortabel blijven zitten en aanvoelen
- Gebruik van ongeveer +/- 3 jaar
- Functioneren optimaal op maat van jouw wensen en activiteiten
De wachttijd bedraagt +/- 2 weken en de kostprijs varieert rond +/- 150 euro.
Worden oordoppen op maat terugbetaald door de mutualiteit?
Oordoppen op maat worden enkel terugbetaald bij een erkend audioloog met RIZIV nummer en jammer genoeg niet bij alle mutualiteiten.
Hoeveel decibel is toegestaan in België?
Het maximaal toegelaten geluidsniveau staat op 85 decibel, met uitzonderingen van 95 decibel voor cafés en 100 decibel voor concertzalen. Ongeveer een uur in een omgeving staan van 90 decibels kan voor gehoorschade zorgen, op 140 decibels ligt de pijngrens.
Gratis hoortest
Hoorverlies komt niet van de ene dag op de andere. Heb je het gevoel dat je minder goed hoort dan een tijdje geleden? Dan kan je bij Orena volledig gratis je gehoor testen. Hoe sneller ze eventuele hoorproblemen opmerken, hoe beter ze je kunnen verhelpen.
Bescherm je oren, niet alleen voor nu maar ook voor later.
Kopfoto: ©
Stephen Arnold